Hayat bazen seni öylesine zorluklarla sınar ki! Sen daha ne olduğunu bile anlamadan bir sürü olumsuz durumla karşı karşıya gelirsin. Adeta nefesin kesilir ve o hengâmeden bir türlü çıkamazsın. Her şey adeta üzerine üzerine gelir. Kendini adeta sıkışmış hissedersin. Oraya mı koştursam? Buraya mı koştursam? Yoksa şunu mu yapsaydım derken bir endişeye kapılırsın. 

Senin de kriz zamanlarında ne yapacağını bilmediğin zamanların oldu değil mi? Panik yaptığın şeyler yüzünden belki de pek çok şeyi böyle zamanlarda elinden kaçırdın. Ne yapabilirsin ki? On tane kolun, on tane bacağın ve hatta on tane beynin yok ya! Her yere yetişebilen bir Süpermen de olmadın ki hiç! 

Her şeyin aynı anda üst üste geldiği kriz zamanlarında ne yapacağını bilemediğinde belki de yapman gereken en önemli şey hayatı bir süreliğine yavaşlatmaktır. Çünkü koşturmaca içinde muhtemelen hata yapacaksın. Bu yüzden bir süreliğine kenara çekil ve bir yere oturmayı denemelisin. Zihnini bir süreliğine başka şeylere odaklamalısın. Başka konular düşünmelisin. Çünkü belli ki beyninin bir süre sakinleşmeye ihtiyacı var. Zira sen aynı anda bir sürü problem ile beynine adeta patinaj çektirmişsin, farkında mısın?

Hayal kurmak, düşünmek, başka şeylere bir süreliğine bakmak, onlarla oyalanmak iyidir. Git çiçek sula mesela. Evladınla ilgilen ve onun derslerine yardımcı ol mesela. Canın hiçbir şey istemiyorsa güzel bir film aç ve izle. Belki sana ilham verecektir izleyeceklerin. Bunları yaparak hızlı giden zihinsel hareketlerini yavaşlatırsın ve daha net şekilde odaklanırsın.

Kriz zamanları her zaman aynı anda bir sürü olayla karşı karşıya gelmen değil. Bazen çözemediğin bir durum bile sen de krize sebep olabilir. Kararsız kaldığın, ikileme düştüğün ve son ana bıraktığın her şey bir kriz sebebidir aslında. Yine bir süre kenara çekil ve dinlen. Başka şeylere odaklan ve dinlen. Kendi içsel dengeni yakalamaya çalış. Ruhunun o yoğun koşuşturmacasından bir süreliğine uzaklaş ne bileyim!

Kriz durumları bazen aşırı ve istemsizce hareketlere sebep olurken, bazen de insanı hareketsiz bırakır. Kilitlenir kalırsın. Ne yapacağını bilemezsin. Bu da insanı ikileme ve çözümsüzlüğe götürür. Çünkü insan kendi yaşamının her hangi bir evresiyle ilgili, düştüğü bu yapay ikilemler yüzünden bir türlü yol alamaz. 

Krizi nasıl çözmeliyiz? Eğer içinden çıkamadığımız bir kriz durumu varsa hepsi ile aynı anda baş etmeden bütünü parçalara ayırmalıyız. Yani bir sürü problem ile aynı anda baş etmeye çalışmamalıyız. Bunun yerine bir önem sırasına göre problemleri kendi zihnimizde listelemeliyiz. Acil ve önemli olanları birinci sıraya koymalıyız. Eğer tamamlamadığında kendi zararına olacak problemler varsa çözmen gereken bunları en öncelikli şekilde çözmeye çalışmalısın mesela. Yani bir anlamda her problemin bir kuvvet çarpanı vardır ve sen bu kuvvet çarpanını esas almalısın. Ama buradan şunu anlama sakın. Yapamayacağın zor ve ağır şeyler değil kastettiğim. Yapabileceğin şeylerden bahsediyorum. Kimseden yardım almadan, kendi deneyiminle yapabileceğin şeyler. Eğer kısa sürede bunu başarabiliyorsan hemen buna odaklanıp bunları çözmelisin. Topluluk aklı gerektiren veya danışman gereken konuları içeren her türlü problem alanını sonraya saklamalısın. Çünkü bunlar senin zayıf yönlerini içeren problem alanları. Yani bu konularda daha çok bilgiye ihtiyacın var. Bazen de zamana!

Krizlerle baş ederken hep şunu fark ettim. Aslında bu dönemler insanın en kreatif olduğu dönemler aynı zamanda. Aklına pek çok fikir gelebilir. Bunları hemen not etmelisin. Hiçbir şeyi atlama. Çünkü böyle zamanlarda gerçekten işine yarayabilecek şeylerle karşılaşabilirsin. Senin yerinde olsam odak noktamı tam da yakalamışken detaylı hazırlıklar yapardım. Yani insan en çok bir meseleye odaklandığı anda konsantrasyonunu da diri tutuyor. Bu yüzden yapacağım çalışmaları en ayrıntısıyla bu zamanlarda hazırlamayı tercih ederdim. Belki de bu senin için bir fırsattır. Hayatının başka hiçbir döneminde bir daha bu şekilde odaklanamayabilirsin. 

Bu yüzden krizleri fırsata çevirmek senin elinde. Ekonomik kriz yüzünden işsiz mi kaldın? İşyerin daha mı az kazanıyor bu dönemde? Bu krizden çıkmanın yegâne yolu da önce sessizleşip içsel dengeni kurmak ve sonrasında da zihnindekileri organize edip, somut şekilde bir plana koyup uygulamaktır. Şunu unutmamalısın! Kriz aşırı hareketi simgeler. Her şey oynaktır ve bazı şeyleri yanlış yaparsan elinde kalabilir. Bu yüzden hareketliliğin fazlalaştığı, panik durumunun hâkim olduğu anlarda yapman gereken ilk hareket hep aynısı olacaktır. Kenara çekil, hareketlerini yavaşlat, başka şeylere odaklan, zihnini boşalt ve sonrasında yeniden konsantre olup önündeki işe odaklan. Aslında her türlü kriz durumunun reçetesi de farklı varyasyonlarla da olsa aynıdır. Ancak bu şekilde başarı yakalanabilir. Her yere aynı anda saldırmak yerine planlı ve sakince alınmış kararlarla hareket etmek seni krizlerden koruyacaktır.