TÜİK Verilerini Açıkladı: Türkiye'nin İhracat Performansı Gözler Önünde!

2024 yılına ait Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret İstatistikleri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlandı. Bu verilere göre, mikro ölçekli işletmeler, 1-9 çalışanı ile toplam ihracatın %18,8’ini gerçekleştirirken, ihracat yapan tüm girişimlerin %75,6’sını oluşturmaktadır. Küçük ölçekli girişimlerin (10-49 çalışan) ihracattaki oranı %17,5, orta ölçekli girişimlerin (50-249 çalışan) %19,2, büyük ölçekli girişimlerin (250 ve üzeri çalışan) ise %44,4 olarak kaydedilmiştir.
Dış ticarette, mikro ölçekli girişimlerin ithalat içindeki payı %11,1 olarak belirlenirken, küçük ölçekli işletmelerin payı %11,7, orta ölçekli girişimlerin payı ise %18,5 olmuştur. Büyük ölçekli işletmeler, ithalatın %58,7’sini gerçekleştirirken, bu işletmeler toplam ithalat yapan girişimlerin %1,1’ini oluşturmaktadır.

İHRACATIN ÇOĞUNLUĞU SANAYİ SEKTÖRÜNDEN GELİYOR

Girişimlerin ana faaliyet alanlarına göre yapılan değerlendirmede, sanayi sektöründe faaliyet gösteren işletmeler, toplam ihracatın %56,5'ini gerçekleştirirken, ithalatın %47,3'ünü gerçekleştirdi. Ticaret alanında faaliyet gösteren girişimlerin ihracattaki payı %39,0 ve ithalattaki payı %38,5 seviyesinde kalmıştır.

Sanayi sektöründe büyük ölçekli iş yerleri, ihracatın %68,6'sını elde ederken, ticaret sektöründe 1-249 çalışanı bulunan küçük ve orta ölçekli işletmeler, %89,0 oranıyla baskın konumda bulunuyor.

Sanayi ithalatında büyük ölçekli girişimlerin payı %80,5 olurken, ticaret sektöründeki büyük ölçekli işletmelerin payı %29,1; diğer sektörlerdeki büyük ölçekli işletmelerin payı ise %66,2 olarak görüldü.

AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ SANIYİ İHRACATINDA ÖNE ÇIKIYOR

Sanayi alanında faaliyet gösteren girişimler, ihracatlarının %47,5'ini AB 27 ülkelerine, %14,3'ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa devletlerine, %11,9'unu da Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirmiştir. AB 27 ülkelerine yapılan ihracatın %64,8’ini sanayi, %32,2’sini ticaret, %3,0’ını diğer sektörlerdeki girişimler yapmıştır.
Sanayi alanında faaliyet gösteren girişimlerin ithalatı, AB 27 ülkelerinden %33,6, diğer Asya ülkelerinden %26,1 ve AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden %17,8 oranında gerçekleşmiştir. Ticaret sektörü girişimlerinin en fazla ithalat yaptığı ülkeler ise sırasıyla %35,1 pay ile AB 27 ülkeleri, %29,6 ile diğer Asya ülkeleri ve %15,9 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri olmuştur.

İMALAT SANAYİ, İHRACATTA ÖNE ÇIKIYOR

İmalat sanayi ürünleri ihracatında, sanayi sektöründeki girişimler %58,3'lük bir payla öne çıkarken, ticaret alanındaki girişimler %37,7 oranında ihracat yapmıştır. Sanayi alanında yapılan ihracatın %96,5'ini imalat sanayi ürünleri, %1,9'unu tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri, %1,2'sini ise madencilik ve taşocakçılığı ürünleri oluşturmuştur.

İmalat sanayi ürünlerinin ithalatında %44,8’i ticaret, %44,2’si sanayi ve %11,0’ı diğer sektörlerdeki girişimler tarafından gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, sanayi alanında faaliyet gösteren girişimlerin ithalatının %75,8’i imalat sanayi ürünleri, %3,7’si madencilik ve taşocakçılığı ürünleri ve %3,5’i ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri olmuştur.

İHRACATTA İLK 500 GİRİŞİMİN ETKİSİ BÜYÜK

Toplam ihracatın %49,8'i, ithalatın %64,6'sı ise ilk 500 girişim tarafından gerçekleştirilmektedir. En fazla ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın %8,5'ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise %13,8'ini gerçekleştirmiştir.

Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin payı %14,4 olurken, ticaret sektöründeki ilk 5 girişimin payı ise %11,9 olarak belirlenmiştir. Sanayi sektöründeki ilk 5 ithalatçı girişimin payı %19,9, ticaret sektöründeki ilk 5 ithalatçı girişimin payı ise %11,9 olmuştur.

GİRİŞİMLERİN BÜYÜK BİR KISMI TEK ÜLKEDEN İTHALAT YAPIYOR

Girişimlerin %37,7'si yalnızca bir ülkeye ihracat yaparken, %16,2'si iki ülkeye ihracat gerçekleştiriyor. Yirmi veya daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı ise %3,1 olup, bu girişimlerin ihracattaki payı %57,6'dır.

Girişimlerin %71,2'si tek bir ülkeden ithalat yaparken, %14,4'ü iki ülkeden ithalat gerçekleştirmektedir. Yirmi veya daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin payı %0,8'dir; bu girişimlerin ithalattaki payı ise %57,9 olmuştur.