Türkiye Otomotiv Pazarında Gümrük Vergisi Değişikliği: Yeni Dengeler ve Etkileri
Kasım ayının sonlarında uygulanmaya başlayacak yeni gümrük düzenlemesi, Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması kapsamı dışındaki ülkelerden gelen araçlara motor türüne göre ek vergi yükümlülüğü getiriyor. ABD ve Çin menşeli araçların vergi oranlarında bir azalma söz konusu olurken, Japonya, Meksika ve Güney Afrika'da üretilen modellere yönelik önemli fiyat yükselişleri öngörülüyor.
22 Eylül 2025'te açıklanan ve Kasım ayı sonlarından itibaren yürürlüğe girecek yeni gümrük vergisi uygulaması, ithal otomobil fiyatlarında önemli değişimlere yol açacak. Bazı ülkeler için indirim fırsatları doğarken, Türkiye pazarındaki bazı büyük oyuncular için şok etkisi yaratan bir vergi uygulamasıyla karşı karşıya kalındı. Konuyla ilgili çarpıcı tespitlerde bulunan LenaCars'ın Genel Müdürü Selçuk Nazik, “Analizlerimize göre, AB ülkeleri pazarın önemli bir kısmını kaplıyor ve bu değişiklikten etkilenmeyecek. Ancak Japonya'nın yüzde 11, ABD'nin yine yüzde 11 ve Çin'in yüzde 8'lik payıyla birlikte oluşturduğu yüzde 30'luk büyük dilim yeniden şekillenecek.” şeklinde konuştu.
DEĞİŞİMİ KİNAYLA GÖSTEREN KARAR: YENİ GÜMRÜK VERGİSİ SİSTEMİ
Önceden sadece ABD ve Çin gibi ülkelere yönelik uygulanan ek vergiler güncellendi. Yeni sistem, Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması dışındaki tüm ülkelere gelen araçlar için motor türüne göre standart bir "ilave vergi" getirmekte. Mevcut %10'luk gümrük vergisine ek olarak getirilen yeni oranlar ise şöyle belirlenmiştir:
• Konvansiyonel (ICE) ve Hibrit (HEV): +%25 (minimum 6.000 $)
• Plug-in Hibrit (PHEV): +%30 (minimum 7.000 $)
• Tam Elektrikli (BEV): +%30 (minimum 8.500 $)
Bu değişimin kapsamını aşağıdaki verilerle daha iyi anlayabiliriz:
BİRÇOK TANINMIŞ OTOMOBİL YENİ DÜZENLEMELERDEN ETKİLENİYOR
Konu hakkında araştırma verilerini paylaşan LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, vergi oranlarındaki bu değişikliğin Türkiye'de satılan çok sayıda popüler marka ve modeli doğrudan etkilediğine işaret etti. Aşağıdaki liste, hangi araçların hangi ülkeden geldiğini ve dolayısıyla hangi vergilere tabi olacağını göstermektedir:
HANGİ MODELLERDA İNDİRİM OLACAK, HANGİLERİ ZAMLANACAK?
Değerlendirmelerini paylaşan Nazik, “Yeni düzenlemenin kazandırdığı iki ülke bulunuyor: ABD ve Çin. ABD: Daha önce yüzde 70 gibi çok yüksek bir vergi yükü altındaki ABD menşeli araçlar için artık adeta bir piyango yaşanıyor. Toplam vergi oranının %35-%40 seviyelerine düşmesiyle BMW X Serisi, Mercedes GLE/GLS, Ford Mustang, Jeep'in lüks modellerinde önemli fiyat avantajları bekleniyor. Çin: Türkiye pazarında etkili olmaya başlayan Çinli markalar için de büyük bir fırsat var. Önceden yüzde 50'ye kadar ulaşan toplam vergi oranları, yeni düzenleme ile %35-%40 seviyelerine gerileyecek. Bu durum, fiyat politikası açısından agresif olan Chery, MG, BYD gibi markaların avantajını artıracak.” sözlerini ekledi.
EN BÜYÜK KAYIP JAPONYALI OTOMOBİLLER İÇİN
Diğer yandan, düzenleme bazı markalar için fırsat yaratırken, diğerleri içinse tam tersi bir etki yarattığını ifade eden Nazik, en büyük kaybı Japonya'nın yaşayacağını vurguladı:
En çok etkilenen ülke kesinlikle Japonya. Daha önce %10 gibi cazip bir gümrük vergisine sahip olan Japon menşeli araçların vergisi şimdi %35-%40 aralığına çıkacak. Bu üç katından fazla artış, Türkiye'de oldukça sevilen Toyota, Honda, Nissan, Suzuki, Subaru gibi markalarda kaçınılmaz fiyat artışlarına neden olacak. Meksika ve Afrika kaynaklı Audi Q5 (Meksika) ve Volkswagen Polo (Güney Afrika) gibi modeller de artık %35'i aşan yeni vergi oranlarıyla karşılamaktadır. Bu durum, bu modellerin fiyatlarına yansıyacak bir zam anlamına geliyor.
ARAÇ İTHALATINA YENİ DÜZENLEMELER GETİRİYOR
“Yeni vergi düzenlemesi, ithalat pazarındaki dinamikleri köklü bir şekilde değiştirecek potansiyele sahip. 2025 yılının ilk sekiz ayını kapsayan ithalat rakamlarını gösteren aşağıdaki grafik, konunun ciddiyetini açık bir şekilde ortaya koyuyor.” diyen Nazik, “AB ülkeleri (Almanya, Fransa gibi) pazarın büyük bir kısmını temsil ediyor ve bu düzenlemeden etkilenmiyor. Ancak %11'lik dilimiyle Japonya, %11'lik kesimiyle ABD ve %8'lik oranıyla Çin'in oluşturduğu %30'luk büyük pie parçasında paylar yeniden dağıtılacak. Beklentimiz şöyle: Vergi avantajı elde eden Çin ve ABD menşeli araçların pazar payları artacak; ABD'de üretilen lüks araçların sevkiyatları hızlanacak. Japon markaları ise ya fiyatları artırarak satışlarında bir düşüş riski ile karşılaşmak zorunda kalacak ya da Türkiye'ye Avrupa'dan araç getirmeyi düşünmek zorunda kalacak. Sonuç olarak, Kasım sonundan itibaren araç almayı düşünen tüketicilerin bu yeni vergi dengesini dikkatle gözden geçirmelerinde fayda var. Piyasadaki bu dalgalanmalar, önümüzdeki dönemde en çok tartışılacak konular arasında yer alacak.” şeklinde değerlendirmesini tamamladı.
