Rapor Kullanmayan İşçiler Dikkat! Uzmanlardan İstenmeyen İşten Çıkarma Uyarısı

Çalışanların sağlık sorunları nedeniyle rapor kullanmaları, onların yasal hakları arasında yer alıyor. Ancak, sıklıkla rapor alınması, işverenlerin işten çıkarma düşüncelerini ortaya çıkarabilir. İş Kanunu bu konu hakkında kesin hükümler içermektedir. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, işçilerin rapor kullanımında dikkat etmeleri gereken hususları sıraladı.

İŞVERENİN HIZLI FESİH HAKKI

Yasal düzenlemelere göre, işveren belirli özel şartlar altında işçiyi ihbar süresine gerek kalmadan işten çıkarabilir.

• İşçinin kendi hatalarından, düzensiz yaşam tarzından ya da alkol bağımlılığından kaynaklanan bir hastalığa tutulması,
• Bu nedenle ardı ardına 3 iş günü veya bir ay içerisinde 5 iş gününden fazla devamsızlık yapılması,
• Sağlık raporu ile tedavisinin mümkün olmadığı ve çalışmasının tehlikeli olduğu belirlenmesi,

bu durumlar arasında gösterilmektedir.

RAPOR KULLANIMINDA ÖNEMLİ SÜRELER

Hastalık, kaza, doğum veya gebelik gibi sebeplerle rapor alan işçilerin işten çıkarılması için farklı zaman dilimleri geçerli olmaktadır. İşverenin hızlı fesih hakkı, rapor süresinin işçinin kıdemine göre elde ettiği ihbar süresine 6 hafta eklenmiş hâldeki sürenin aşılmasıyla birlikte işlerlik kazanıyor.

• 6 aydan az süreyle çalışanlar: 8 hafta (56 gün)
• 6 ay – 1,5 yıl arasında çalışanlar: 10 hafta (70 gün)
• 1,5 – 3 yıl arasında çalışanlar: 12 hafta (84 gün)
• 3 yıldan fazla çalışanlar: 14 hafta (98 gün)

Doğum ve gebelik durumlarında bu süre, doğum izninin 16 haftalık süresinin sona ermesinden sonra başlamaktadır.

ARALIKSIZ RAPOR KOŞULU

İşverenin, "ihbar süresi + 6 hafta" kuralına dayanarak işçiyi derhal işten çıkarması için, raporların aralıksız kullanılması şarttır.

Eğer raporlar kısa aralıklarla alınmışsa ve toplam süreyi aşmıyorsa, işveren yalnızca "çok sık rapor" gerekçesiyle fesih hakkını kullanamamaktadır. Ancak işverenin, sık raporların iş yerindeki düzeni bozduğunu belgelemesi zorunludur.

YARGITAY’IN MAKUL SÜRE CRİTERİ

Yargıtay’a göre, rapor süresi sınırları aşılmasa bile işçinin sürekli rapor alması bahanesiyle fesih işlemi yapılacaksa, bu kararın makul süre içerisinde verilmesi gerekmektedir. İşçi son raporunu aldıktan sonraki 2 ay içinde feshedilen sözleşmeler geçerli sayılır. Bu 2 aylık sürenin geçmesi durumunda işverenin fesih hakkı ortadan kalkmaktadır.

KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI DURUMU

Aralıksız rapor süresi sınırının aşılması durumunda: İşveren, kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür; fakat ihbar tazminatı ödemez.

Sık rapor gerekçesiyle fesih halinde: İşçiye hem kıdem hem de ihbar tazminatı verilmektedir.

İŞE İADE DAVASI AÇMA HAKKI

Sık rapor alması sebebiyle işten çıkarılan işçiler, belirli şartları sağlamaları halinde işe iade davası açabilir. Bunun için:

• İş yerinde en az 30 çalışanın bulunması,
• İşçinin aynı iş yerinde 6 aydan fazla kıdem sahibi olması şarttır.

30 işçinin altında olan iş yerlerinde çalışanların işe iade davası açma hakları bulunmamaktadır.