22 Eylül'den İtibaren Ekonomi Piyasalarında Göz Önünde Olacak Gelişmeler!

Küresel piyasalarda, ABD Başkanı Donald Trump'ın "H-1B" çalışma vizelerine 100 bin dolarlık başvuru ücreti getirme kararının ardından yatırımcıların temkinli hareket etmeleriyle birlikte, haftaya karışık bir başlangıç yapıldı. Uzmanlar, yurt içinde tüketici güven endeksi, yurt dışında ise Avro Bölgesi'nde aynı endeks ve ABD'de ağustos ayına ait Chicago Fed Ulusal Aktivite Endeksi ile İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey'nin yapacağı konuşmayı dikkatle takip edecek.

BORSADA YÜKSELİŞ

CHP’nin kurultay iptal davasının 24 Ekim’e ertelenmesi sonrasında Borsa İstanbul oldukça olumlu bir hafta geçirdi. BIST-100 endeksi haftalık bazda %8,89 değer kazandı. Borsada yukarı yönlü hareketlilik devam etmekte. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine bağlı ekim vadeli kontrat, cuma akşamı normal seans kapanışına göre %1,7 yükseldi. 22 Eylül Pazartesi'nde borsa %2,11 artışla 11.533,23 puandan işlem görmeye başladı.

ERDOĞAN VE TRUMP GÖRÜŞMESİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Donald Trump, Perşembe günü Washington’da bir araya gelecek. Görüşmede geniş ölçekli Boeing uçak alımları, yeni F-16 paketi ve askıya alınan F-35 programı masaya yatırılacak. Ayrıca, Boeing ile yaklaşık 250 uçaklık bir sipariş konusunda müzakerelerin sürdüğü biliniyor. Ziyaretin sırasında bu anlaşmanın yapılma olasılığı yüksek.

Toplantı öncesinde, Cumhurbaşkanlığı kararıyla 2018 yılında ABD ile yaşanan ekonomik sorunlar sonrası getirilen ek mali yükümlülüklerin kaldırıldığı duyuruldu.

OTOMOBİL İTHALATINA YENİ VERGİLER

AB ve STA kapsamı dışında bulunan ülkelerden gerçekleştirilecek otomobil ithalatına ek mali yükümlülükler getirildi. Yerli otomobiller için alınan bu karar doğrultusunda belirli vergi oranları belirlendi.

Konvansiyonel ve hibrit araçlar için %25 veya en az 6.000 dolar, plug-in hibritlerde %30 veya en az 7.000 dolar, elektrikli araçlarda ise %30 veya en az 8.500 dolar vergi uygulanacak. Alınan karar, 60 gün sonra yürürlüğe girecek.
Ayrıca, Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı kapsamında büyük ölçekli şirketlerde ortaklığı bulunan 10 bin mükellef inceleme altına alınacak.

FED'DEN FAİZ KARARI

Piyasalarda merakla beklenen Fed faiz kararı, geçtiğimiz Çarşamba günü açıklandı. Buna göre, Fed 25 baz puanlık bir indirim yaparak politika faizini %4-4,25 aralığına çekti. Fed Başkanı Jerome Powell, istihdamda yaşanan risklerin artması nedeniyle daha nötr bir politika duruşuna geçmenin uygun olduğunu ifade etti.

Uzmanlar, iş gücü piyasasında yaşanan gelişmelerin artmasıyla birlikte Fed'in 2026 yılında beklenenden daha fazla faiz indirimi yapabileceğini öngörüyor.

BRENT PETROLDEKİ GELİŞMELER

Cuma günü 67,15 dolara kadar yükselerek önemli bir artış kaydeden Brent petrol, günü 66,12 dolar seviyesinden kapattı. Bugün saat 09.34 itibarıyla Brent petrolün varil fiyatı %0,6 artışla 66,56 dolara çıktı. Aynı saat diliminde Batı Teksas türü ham petrol ise 62,69 dolardan işlem görmekte.

Petrol fiyatlarındaki artış, Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'nın enerji kaynaklarından elde ettiği gelirleri sınırlama çabaları ve ABD’nin Rus enerji kaynaklarına yönelik aldığı sert tedbirlerin yanı sıra Irak'ın OPEC+ çerçevesinde üretim kısıntılarını sona erdirerek ihracatını artırması nedeniyle ortaya çıktı. Ayrıca, yatırımcıların ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz indirimlerine dair beklentileri de etkili oldu.

AB Komisyonunun Rusya'ya karşı uygulamayı planladığı 19. yaptırım paketi, mevcut kuralları ihlal eden üçüncü ülke şirketlerine yaptırım uygulanmasını öngörüyor. Bunun yanı sıra, Rusya'nın "gölge filosu" olarak adlandırılan 118 geminin de yaptırıma tabi tutulanlar listesine alınması planlanıyor. AB, ABD'nin baskılarıyla Rusya'dan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatını yasaklamayı 1 Ocak 2027’ye erteliyor.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, enerji alanında atılan yeni adımlar hakkında, "Rusya'nın savaş ekonomisi fosil yakıtlardan aldıkları gelirlerle dönüyor. Bu gelirleri azaltmak istiyoruz. Bu nedenle Rus LNG'sinin Avrupa pazarlarına ithalatını yasaklıyoruz. Musluğu kapatmanın zamanı geldi. Buna hazırız." şeklinde konuştu.

ABD yetkilileri bu önlemleri desteklerken, ABD Başkanı Donald Trump, AB'ye Çin ve Hindistan gibi büyük Rus petrol alıcılarına ağır tarifeler uygulama çağrısında bulundu ve Rus enerji kaynaklarından daha hızlı bir şekilde çıkış yapılması gerektiğini belirtti.

TÜKETİCİ GÜVENİ AÇIKLANDI!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayına dair tüketici güven endeksi verilerini paylaştı. TÜİK ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın işbirliğiyle gerçekleştirilen Tüketici Eğilim Anketi sonuçlarına göre, tüketici güven endeksi ağustosta 84,3 iken, bu ay %0,4'lük bir düşüşle 83,9 olarak kaydedildi.

TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDESKİ

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), temmuz ayına ilişkin Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi verilerini açıkladı. Bu kapsamda endeks, temmuzda bir önceki aya göre %3,68, geçen yılın aralık ayına göre %22,22, geçen yılın aynı ayına göre %34,22 ve 12 aylık ortalamalara göre %31,83'lük bir artış gösterdi.

AĞUSTOS AYI YURT DIŞI ÜFE VERİSİ

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayına ilişkin Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE) sonuçlarını açıkladı. Buna göre, YD-ÜFE, ağustosta bir önceki aya göre %1,32, geçen yılın aralık ayına göre %25,03, geçen yılın aynı ayına göre %28,01 ve 12 aylık ortalamalara göre %25,47 artış gösterdi.